Trátase dunha novela que se foi publicando dividida en tres volumes e que narra a historia dos Doncos e dos Puga, dúas familias que representan o pasado e o futuro do paÃs. Aquà atópanse as principais correntes do XIX galego: a desfeita do tradicional mundo agrario debida ao fracaso da fidalguÃa rural e aos efectos da desamortización de bens eclesiásticos; a irrupción dunha nova economÃa capitalista e dunha concepción burguesa da vida; o nacemento das ideoloxÃas e os movementos galeguistas...